آزمایش بررسی خون مخفی در مدفوع به چه علت انجام می شود؟

Occult Blood به خونی گفته می‌شود که با چشم غیرمسلح قابل دیدن نیست و تنها با آزمایش‌های خاصی مانند آزمایش گایاک (Guaiac Test) یا آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع (Fecal Immunochemical Test) قابل تشخیص است. آزمایش Occult Blood به دلیل توانایی آن در تشخیص زودهنگام بیماری‌های گوارشی، از اهمیت زیادی برخوردار است. این آزمایش می‌تواند به پزشکان کمک کند تا قبل از بروز علائم جدی، مشکلات داخلی را شناسایی و درمان کنند.

وجود خون در آزمایش مدفوع می‌تواند نشانه‌ای از چندین بیماری و شرایط مختلف باشد. برخی از این بیماری‌ها و شرایط عبارتند از:
زخم معده و دوازدهه (پپتیک اولسر): زخم‌های باز در پوشش داخلی معده یا دوازدهه که ممکن است باعث خونریزی شوند.
پولیپ‌های روده بزرگ: توده‌های غیرطبیعی که می‌توانند خونریزی کنند و در برخی موارد به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند.
سرطان‌های دستگاه گوارش: مانند سرطان معده، روده بزرگ، یا مقعد که می‌توانند باعث خونریزی داخلی شوند.
بیماری‌های التهابی روده: مانند بیماری کرون و کولیت اولسروز که باعث التهاب و خونریزی در روده‌ها می‌شوند.
هموروئید (بواسیر): تورم و التهاب رگ‌های خونی در ناحیه مقعد که ممکن است خونریزی کنند.
دیورتیکولیت: التهاب و عفونت کیسه‌های کوچکی به نام دیورتیکول که در دیواره روده بزرگ تشکیل می‌شوند و می‌توانند باعث خونریزی شوند.
بیماری‌های عفونی: برخی از عفونت‌های باکتریایی یا انگلی می‌توانند باعث التهاب و خونریزی در روده‌ها شوند.
آنجیودیسپلازی: ناهنجاری‌های عروقی در روده که می‌توانند باعث خونریزی شوند.
تروما یا آسیب: آسیب به دستگاه گوارش، مثلاً به دلیل جراحی، ضربه، یا اجسام خارجی، ممکن است باعث خونریزی شود.
اگر در آزمایش مدفوع، خون مشاهده شود، پزشک ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر و پیدا کردن منبع خونریزی آزمایش‌های تکمیلی مانند کولونوسکوپی، آندوسکوپی یا سی‌تی اسکن را پیشنهاد دهد. تشخیص به موقع و درمان مناسب می‌تواند از عوارض جدی‌تر جلوگیری کند.

به طور طبيعي مقدار خوني كه وارد دستگاه گوارش مي شود بسيار ناچيز است و اغلب آنقدر نيست كه باعث مثبت شدن نتيجه آزمايش OB مدفوع شود. وليكن خونريزي هاي مخفي در دستگاه گوارش به اندازه اي است كه بيمار از آن آگاه نمي شود در حالي كه با انجام تست هاي شيميايي مي توان آن را مشخص نمود .
اين آزمايش معمولا يكي از آزمايشهاي مهم غربالگري در افراد بالاي 50 سال بدون نشانه هاي باليني است .
عواملي كه ممكن است منجر به كسب نتايج منفي كاذب در اين آزمايش شوند عبارتند از :
1- مصرف ويتامين C از 5 روز قبل از نمونه گيري
2- مصرف داروهاي آنتي اسيد
3- ماندن بيش از حد نمونه مدفوع و خشك شدن آن
عواملي كه ممكن است منجربه كسب نتايج مثبت كاذب در اين آزمايش شوند عبارتند از :
1- مصرف گوشت و جگر از 3 روز قبل از نمونه گيري
2- مصرف سبزيجات غني از پراكسيداز نظير ترب، تربچه، شلغم، كنگر، قارچ ، انواع كلم و ميوه هايي نظير سيب، پرتقال، موز، طالبي، خربزه، هندوانه و انگور از 3 تا 5 روز قبل از نمونه گيري
3- مصرف داروهايي نظير آسپرين با دوز بالا و همچنين داروهاي ضد التهابي غير استروئيدي نظير ايبوپروفن ، ايندومتاسين و ديكلوفناك سديم همچنين داروهايي نظير كلشي سين وآهن با دوز بالا
توجه: آسپرين با دوز پايين كه معمولا براي پيشگيري از حوادث قلبي – عروقي مصرف مي شود اثري بر روي آزمايش نداشته و نيازي به قطع مصرف آن وجود ندارد .
4- فعاليت هاي بسيار سنگين بدني و ورزشهاي شديد
لازم بذكر است عواملي نظير خونريزي لثه به دنبال عمل دندانپزشكي، بلع خون حاصل از خونريزي هاي دهاني يا حلق و بيني و همچنين در كودكاني كه از شير مادر تغذيه مي نمايند، خونريزي هاي خفيف نوك پستان مادر ممكن است منجر به مثبت شدن اين آزمايش گردند كه در اينگونه موارد لازم است تا پزشك معالج را از اين موضوع مطلع نماييد .
همچنين خانم هايي كه عادت ماهيانه هستند لازم است تا سه روز پس از پايان دوره خونريزي از انجام آزمايش خودداري نمايند .

1-پیش از جمع‌آوری نمونه، دست‌های خود را با آب و صابون بشویید.
2-از کیت جمع‌آوری نمونه که توسط آزمایشگاه یا پزشک ارائه شده استفاده کنید. معمولاً این کیت شامل یک ظرف جمع‌آوری و یک قاشق مخصوص است.
3-نمونه مدفوع باید از یک حرکت طبیعی روده جمع‌آوری شود. از استفاده از توالت‌های عمومی یا ترکیب نمونه با آب یا ادرار خودداری کنید.
4-از کیسه‌های مخصوص یا کاغذ پلاستیکی برای جمع‌آوری نمونه استفاده کنید و سپس آن را به ظرف مخصوص منتقل کنید.

آزمایش مدفوع یکی از ابزارهای مهم در تشخیص و مدیریت بسیاری از بیماری‌های گوارشی و عفونی است. با انجام دقیق این آزمایش و تفسیر صحیح نتایج آن، می‌توان به تشخیص سریع و دقیق مشکلات گوارشی و درمان مناسب دست یافت. رعایت نکات بهداشتی و دستورالعمل‌های آزمایشگاهی در جمع‌آوری و انتقال نمونه بسیار حائز اهمیت است تا نتایج دقیق و قابل اعتمادی به دست آید. در نهایت، همکاری نزدیک با پزشک و پیگیری توصیه‌های مسئولین آزمایشگاه می‌تواند به بهبود و حفظ سلامت گوارشی کمک کند.
برای اطلاع از اینکه آیا خون در مدفوع دیده می شود یا نه، تفسیر نتایج آزمایشگاه اهمیت بسیاری دارد. آزمایشگاه لارا یکی از بهترین آزمایشگاه های شهر ری است که شما می توانید با خیال آسوده آزمایش خود را در آنجا انجام دهید.


منابع
cancer
medlineplus