بهترین زمان برای انجام آزمایش تستوسترون و اهمیت آن

تستوسترون یکی از مهم‌ترین هورمون‌های بدن است که در سلامت جسمانی و روانی نقش کلیدی ایفا می‌کند. این هورمون هم در مردان و هم در زنان یافت می‌شود، اما سطح آن در مردان به‌مراتب بالاتر است و به‌طور ویژه در حفظ عضلات، تراکم استخوان، سطح انرژی و حتی عملکردهای جنسی تأثیر مستقیم دارد. کاهش یا افزایش سطح تستوسترون می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی سلامتی باشد؛ از این رو، بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند افراد در صورت مشاهده تغییرات غیرمعمول در انرژی، خلق‌وخو، یا دیگر علائم مشکوک، نسبت به آزمایش سطح تستوسترون اقدام کنند. انتخاب بهترین زمان برای انجام این آزمایش، یکی از عوامل مهم برای اطمینان از نتایج دقیق است، که می‌تواند اطلاعات قابل اعتمادی درباره وضعیت سلامتی ارائه دهد.

به طور کلی، توصیه می‌شود که آزمایش تستوسترون در ساعات اولیه صبح، یعنی بین ساعت ۸ تا ۱۰ صبح، انجام شود. دلیل این توصیه آن است که سطح تستوسترون در صبح‌ها معمولاً بالاترین مقدار خود را دارد و این موضوع به پزشکان کمک می‌کند تا ارزیابی دقیق‌تری از وضعیت بیمار داشته باشند. سطح تستوسترون در بعدازظهرها و عصر به دلیل اثرات محیطی و فعالیت‌های روزانه به طور طبیعی کاهش می‌یابد؛ بنابراین انجام آزمایش در این ساعات ممکن است نتایج غیردقیق یا نادرستی ارائه دهد. از طرفی، اگر سطح تستوسترون در این بازه زمانی طبیعی باشد، می‌توان گفت که بدن به طور سالم این هورمون را تولید می‌کند.

سطح تستوسترون به عوامل گوناگونی وابسته است و در طول روز و در افراد مختلف می‌تواند تغییرات زیادی داشته باشد. مهم‌ترین عوامل موثر بر تغییرات این هورمون عبارتند از:
ریتم شبانه‌روزی (شب و روز): سطح تستوسترون در ساعات ابتدایی صبح بالاترین مقدار خود را دارد و در ساعات پایانی روز کاهش می‌یابد.
استرس: سطوح استرس و اضطراب می‌توانند میزان تولید و ترشح تستوسترون را تغییر دهند.
فعالیت فیزیکی: فعالیت‌های بدنی به خصوص ورزش‌های شدید می‌توانند به طور موقت سطح تستوسترون را افزایش دهند.
کیفیت خواب: خواب کافی و باکیفیت نقش مهمی در تنظیم سطح هورمون‌های بدن از جمله تستوسترون دارد. اختلالات خواب می‌تواند به کاهش سطح تستوسترون منجر شود.

سطح نرمال تستوسترون برای هر گروه سنی و جنسیت می‌تواند متفاوت باشد. اما به‌طور معمول، مقادیر نرمال برای مردان و زنان به صورت زیر است:

مردان بالغ

سطح نرمال تستوسترون بین 300 تا 1000 نانوگرم بر دسی‌لیتر (ng/dL) در نظر گرفته می‌شود. اگر سطح تستوسترون کمتر از 300 نانوگرم بر دسی‌لیتر باشد، این مقدار غیرطبیعی است و می‌تواند نشانه‌ای از کم‌کاری غدد جنسی یا دیگر مشکلات هورمونی باشد.

زنان بالغ

سطح نرمال تستوسترون در زنان بسیار پایین‌تر از مردان است و به طور معمول بین 15 تا 70 نانوگرم بر دسی‌لیتر در نظر گرفته می‌شود. افزایش سطح تستوسترون در زنان ممکن است به مشکلاتی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا دیگر مشکلات هورمونی اشاره کند.

یکی از نکات مهم در رابطه با آزمایش تستوسترون، تفاوت سطح این هورمون بین صبح و عصر است. سطح تستوسترون در اوایل صبح به بالاترین مقدار خود می‌رسد و به تدریج در طول روز کاهش می‌یابد. این موضوع به ویژه در مردان مشهودتر است و نشان‌دهنده این است که آزمایش در ساعات مختلف روز می‌تواند نتایج متفاوتی ارائه دهد. به عنوان مثال:
سطح تستوسترون در صبح: سطح تستوسترون معمولاً در حدود 20-30 درصد بالاتر از سایر ساعات روز است.
سطح تستوسترون در عصر: کاهش تدریجی سطح تستوسترون در عصر مشاهده می‌شود که این موضوع می‌تواند تحت تأثیر عوامل محیطی و فشارهای روزانه باشد.

سطح تستوسترون در طول زندگی افراد تغییر می‌کند. به عنوان مثال، سطح تستوسترون در مردان در دهه دوم و سوم زندگی به اوج خود می‌رسد و سپس به تدریج کاهش می‌یابد. این کاهش با افزایش سن به خصوص بعد از 40 سالگی به شکل محسوسی اتفاق می‌افتد. به همین دلیل، برای مردان بالای 40 سال، بررسی منظم سطح تستوسترون ممکن است به پیشگیری از مشکلات مربوط به کاهش هورمون‌های جنسی کمک کند.

در برخی موارد، پزشکان ممکن است تکرار آزمایش تستوسترون را برای بیمار توصیه کنند. تکرار آزمایش در زمان‌های مختلف به دلیل تفاوت‌های نوسانی سطح تستوسترون در طول روز می‌تواند به دقت نتایج کمک کند و امکان اطمینان بیشتری از وضعیت هورمونی بدن فرد فراهم آورد.

آزمایش تستوسترون یکی از مهم‌ترین آزمایش‌ها برای ارزیابی وضعیت سلامت هورمونی، به ویژه در مردان، به شمار می‌آید. انتخاب زمان مناسب برای انجام این آزمایش، تأثیر مستقیمی بر دقت نتایج آن دارد و کمک می‌کند تا پزشکان بتوانند با ارزیابی دقیق‌تر، تصمیمات درمانی مناسبی اتخاذ کنند. با توجه به اینکه سطح تستوسترون به‌صورت طبیعی در طول روز نوسان دارد، بهترین زمان برای انجام این آزمایش ساعات اولیه صبح است. همچنین، توجه به مقادیر نرمال و غیرنرمال تستوسترون برای تشخیص دقیق مشکلات هورمونی و ارائه درمان‌های مناسب ضروری است. انتخاب یک آزمایشگاه معتبر و تکرار آزمایش در صورت لزوم نیز می‌تواند به اطمینان از دقت نتایج کمک کند و مسیر درستی را برای سلامت فرد فراهم آورد.
آزمایشگاه پاتوبیولوژی لارا به‌عنوان یک آزمایشگاه خوب در شهرری و جنوب تهران، خدمات متنوع و دقیق تشخیصی را ارائه می‌دهد. برای دریافت مشاوره می توانید از طریق دکمه دریافت نوبت و یا از طریق شماره تماس 02155961885 اقدام کنید.


منابع
mountsinai
health